Ա՜խ Պոլիս, Պոլիս...
Կը գրեմ ու կը ջնջեմ։ Ի՞նչ պէտք է ըսել, ինչպէ՞ս պէտք է մեկնաբանել այս բոլորը։ Դո՛ւն, որ դարերու ընթացքին արկածախնդրութիւններով լեցուն կեանք մը ունեցար, յոգնեցա՞ր, կը պարտուի՞ս այլեւս։
Դուն, որ մեր նախնիներուն յոյսերու օրրանն էիր, մեր մեծերուն օթեւանը, կը հիասթափի՞ս։
Դուն, որ գրիչներու, գաղափարներու եւ իմաստութեան երբեմնի ծննդավայրն էիր, կը յանգի՞ս։
Դուն, որ մեր նախնիներուն յոյսերու օրրանն էիր, մեր մեծերուն օթեւանը, կը հիասթափի՞ս։
Դուն, որ գրիչներու, գաղափարներու եւ իմաստութեան երբեմնի ծննդավայրն էիր, կը յանգի՞ս։
Ա՜խ Պոլիս, Պոլիս...
Զաւակներդ ե՞րբ այսքան խելակորոյս դարձան։ Մի՞շտ այդպէս էին։
Ծոցիդ մէջ ապրիլ բացայայտ խելագարութիւն էր։ Սակայն զաւակներդ ինչո՞ւ թշնամացան իրարու։ Ինչե՞ր կը պատահին, սթափի՛ր, վիճի՛ր։
Ծոցիդ մէջ ապրիլ բացայայտ խելագարութիւն էր։ Սակայն զաւակներդ ինչո՞ւ թշնամացան իրարու։ Ինչե՞ր կը պատահին, սթափի՛ր, վիճի՛ր։
Ա՜խ Պոլիս, Պոլիս...
Դուն միշտ գրկաբաց ընդունեցիր բոլորը։ Մեծհայրս լքելով իր ծննդավայրը, եկաւ ապաստանելու քու հսկայ բազուկներուդ տակ։ Պոլսեցին օգնեց Կեսարացիին, որ ան շուտ համակերպի իր կեանքի նոր իրականութեան։ Տառապալի օրերէն յետոյ տեսանք, որ մէկ եղաւ հայը՝ քաղաքացին եւ գիւղացին։ Այո՛, խրթին ընթացք էր, բայց տեսանք, որ իրականացաւ։
Ա՜խ Պոլիս, Պոլիս...
Ե՞րբ այսքան պառակտեցանք։ Զաւակներդ առարկեցին ու չուզեցին «մէկ» ըլլալ։ Բաժնուեցան իրարմէ, հեռացան, նոյնիսկ խռովեցան։
Միթէ՞ երբեք «մէկ» չէին դարձած։
Միթէ՞ երբեք «մէկ» չէին դարձած։
Ա՜խ Պոլիս, Պոլիս...
Գիտեմ, որ յիշողութիւններու մեծ շտեմարանդ կը բանաս ու կարօտնաս հիները։ Հիները, որոնք վիճաբանութեան հմուտ մշակոյթ մը ունէին՝ որակաւոր եւ հանդուրժող...
Ա՜խ Պոլիս, Պոլիս...
Կը տեսնեմ, որ նստած կու լաս հին օրերու կարօտով եւ ապագայի մտահոգութեամբ։ Մի՛ լար Պոլիս, մենք դեռ հոս ենք։
Յիշէ՛, թէ ի՛նչ կ՚ըսէր Րաֆֆին։
«Երբ պաղ երկաթը սաստիկ կը տաքցնէին եւ կը սկսէին ծեծել - ա՛յն ատեն միայն պահուած կայծերը, շանթերու կոտորակներու պէս, դուրս կը ցայտէին ու կը սփռուէին ամէն կողմ...»
